Vooruitgang in het Sigmaplan

Wal-Zwijn te Moerzeke

Vroeger bestond Wal-Zwijn grotendeels uit populierenbossen, akkers en reeds bestaande schorren. Door eb en vloed toe te laten in het gebied, wordt de getijdennatuur hersteld en de veerkracht van de natuur tegen de klimaatverandering vergroot. Bij extreem hoge waterstanden zal het Scheldewater worden opgevangen en zo als gecontroleerd overstromingsgebied de regio behoeden voor natte voeten. Slikken en schorren met riet en wilgen, de natuur kenmerkend voor de Scheldevallei, komen hier terug.

In 2023 kregen in het gebied Wal-Zwijn de in- en uitwateringssluizen en de overloopdijk vorm. De sluis in Wal werd zelfs al afgewerkt, en tegen midden 2024 werkt LIFE Sparc de in- en uitwateringssluis in Zwijn af.

De aanleg van de overloopdijk is gepland voor 2024 en 2025.

Vlassenbroek te Dendermonde

Vlassenbroek wordt ingericht als gecontroleerd overstromingsgebied met in het noordelijk deel gereduceerd getij. We laten de Schelde er opnieuw binnenstromen, op het ritme van eb en vloed. Zo ontstaat een waardevol natuurgebied van zoetwaterslikken en -schorren: een bijzonder landschap, ideaal voor water- en rietvogels waar rietvelden en wilgenvloedbossen welig tieren en spindotterbloemen prachtig bloeien.

In 2022 gingen de werken aan de noordelijke in- en uitwateringssluis in Vlassenbroek van start. Deze zomer werden die afgerond, en kreeg ook de aantakking met de Schelde vorm. Bovendien is het gecontroleerd gereduceerd getij (GGG) al in beperkte mate in werking gesteld.

De getijdennatuur kan zich hier al beginnen te ontwikkelen. Ook de werken aan de kleinere uitwateringssluis van de ringdijk werden tot een goed einde gebracht. Op korte termijn wordt deze sluis dus in dienst genomen.

De werken aan de overloopdijk zullen tegen eind 2025 afgerond zijn. Tot dan wordt het GGG nog niet in gebruik genomen als overstromingsgebied. Pas in een laatste stap maakt een laatste afgraving de overloopdijk overstroombaar.

Uiterdijk te Dendermonde

In het noordoosten van Vlassenbroek ligt Uiterdijk. Het gebied werd ontpolderd zodat het opnieuw onderhevig is aan de getijden. De natuur krijgt er weer volop kansen. Het landschap zal langzaam evolueren naar zeldzame zoetwaterschorren. Het bijzondere landschap van ruigte, rietvelden en wilgenvloedbossen vormt een krachtig antwoord op de klimaatuitdaging van vandaag.

Voor Uiterdijk loopt momenteel het archeologisch onderzoek. Ondertussen nam LIFE Sparc ook stappen voor de natuurinrichting. Zo werd tijdens de herfstvakantie de bouw van de oeverzwaluwwand in het zuidelijk deel afgerond.

De Bunt in Hamme

Waar Schelde en Durme samenvloeien ligt De Bunt. We richten De Bunt in als gecontroleerd overstromingsgebied en herstellen er een fraai stuk getijdennatuur met slikken en schorren. Het wordt een belangrijke bondgenoot in de strijd tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Nog even geduld en je kan er naar hartenlust fietsen, wandelen op de dijk en genieten van al de natuurpracht.

Ook in de Durmevallei worden er heel wat dijken verplaatst. Zo werken we in Hamme aan het gecontroleerd overstromingsgebied (GOG) De Bunt. De in- en uitwateringssluis is daar al afgewerkt, maar staat nog niet in verbinding met de Durme. Vanaf 2024 beginnen we hier ook aan de bouw van een overloopdijk.

Klein en Groot Broek te Temse

Groot Broek was ooit moerasgebied. We geven het nu terug aan de rivier zodat die meer ruimte krijgt. Ontpolderen heet dat. Het doel? De Durmevallei beter beveiligen tegen overstromingen en weerbaarder maken tegen de klimaatverandering. Talrijke soorten, zoals de bever, de blauwborst en de ijsvogel zullen zich thuis voelen in deze natte wildernis.

Stroomopwaarts van Groot Broek ligt Klein Broek. Dit voormalig moerasgebied wordt ontpolderd. Binnen enkele jaren zal tweemaal per dag Durmewater in en uit het gebied stromen. Slikken, schorren, rietvelden en wilgenvloedbossen: het landschap van Klein Broek zal grondig veranderen. Klein Broek zal als natuurlijke klimaatbuffer de gevolgen van de klimaatverandering beperken. Bovendien zullen heel wat watervogels hun weg vinden naar dit gedroomde leefgebied.

In Klein Broek kan water al in- en uitstromen: over enkele maanden zal het gebied volledig ontpolderd zijn. Een beetje verder, aan Groot Broek, werd dit jaar de bouw van twee pompstations vervolledigd. Daarmee zijn we nog niet klaar met dit gebied: tegen 2025 wordt ook hier de ontpoldering gefinaliseerd.

Wil je de verschillende overstromingsgebieden van de Durmevallei van dichterbij bekijken? Een nieuwe infocontainer aan Groot Broek neemt je mee door de authentieke riviernatuur van Klein, Broek, Groot Broek en De Bunt!

Groot Schoor in Hingene (Bornem)

Groot Schoor wordt ontpolderd. Door een opening te maken in de rivierdijk, krijgt het getij er opnieuw vrij spel. De dynamiek van eb en vloed doet waardevolle zoetwatergetijdennatuur ontstaan met riet en wilgenvloedbossen. Naast planten als de spindotterbloem en bittere veldkers is onder de dieren de bever een van de meest in het oog springende soorten die zich in de typische wilgenvloedbossen thuis voelt. Tegelijk zal deze belangrijke klimaatbuffer de kracht die het water uitoefent op de dijken temperen. Verder landinwaarts daalt dus het risico op overstromingen.

In Bornem zal pas in 2024 de eerste fase van de werken af zijn: dan is de nieuwe Scheldedijk rond het gebied Groot Schoor (Hingene) aangelegd en wordt de herinrichting van het poldergebied afgerond.

Vanaf 2025 start fase twee: het verwijderen van de Scheldedijk en het slaan van een bres.

In onderstaande video krijg je een duidelijk beeld van hoe de werken eraan toe zullen gaan …